Chủ Nhật, 15 tháng 4, 2012

Phim về Alibaba: Sinh ra từ căn phòng nhỏ, "nở phồng" thành đế chế “tỷ đô”


Bộ phim tài liệu mang tên Cá sấu vùng Yangtze nói về Alibaba.com – công ty kinh doanh Internet thành công đầu tiên tại Trung Quốc, được sáng lập từ căn hộ chỉ có một phòng ngủ và phát triển thành đế chế tỷ đô.
Bộ phim tài liệu Cá sấu vùng Yangtze (Crocodile in the Yangtze) mở đầu với một cảnh đẹp như mơ: 16.000 nhân viên công ty Alibaba ngồi chật ních sân vận động Rồng Vàng ở Hàng Châu, đung đưa những cây gậy phát sáng trong bóng tối và hát vang câu thần chú của Alibaba (Ali-Ali-baba!, Ali-Ali-baba!).
Một đoàn múa lân lớn đi băng qua đám đông. Bầu không khí náo nhiệt chẳng khác nào một trận đấu bóng tranh giải vô địch – duy chỉ có nhạc nền bộ phim Vua Sư tử (The Lion King) vang lên. Đột nhiên Jack Ma – người sáng lập và cũng là CEO của công ty – xuất hiện từ một cánh cửa bước lên sân khấu hoành tráng, tay cầm đàn ghi-ta và đánh một vài đoạn mở đầu trong bài hát “Can You Feel the Love tonight” (tạm dịch là “Em có cảm nhận được mùi vị tình yêu tối nay không”) của Elton John.
Ông Porter Erisman – người kể chuyện và đạo diễn phim – nói: “Người không làm trong công ty cứ nghĩ ông ta bị điên. Nhưng những người làm trong công ty thì hiểu rõ điều này”.
Cá sấu vùng Yangtze kể câu chuyện về Jack Ma, một doanh nhân tài ba ra mắt Alibaba.com – công ty thương mại điện tử lớn nhất và là công ty bán hàng cho doanh nghiệp đầu tiên (B2B) tại Trung Quốc. Khi bong bóng công nghệ phát triển đỉnh điểm vào năm 1999 ông Ma đã sáng lập ra công ty từ căn hộ chỉ có một phòng ngủ và phát triển nó thành một công ty lớn với 20.000 nhân viên. 
Porter Erisman bắt đầu làm cho phòng tiếp thị của công ty vào năm 1999 đã đồng hành với công ty gần 10 năm và đã tận mắt chứng kiến sự chuyển mình của công ty.
Một điều rất độc đáo – và bí ẩn - ở bộ phim đó chính là số lượng cảnh phim lưu trữ mà Erisman có được và sử dụng. Thực ra thì không có cuộc phỏng vấn mới nào với ông Ma hay bất kì nhân viên nào khác trong công ty. Bộ phim chủ yếu dựa trên những clip thực tế về các cuộc họp, bữa tiệc và các bài phát biểu tại công ty. Bộ phim giống như phiên bản đời thực của bộ phim Mạng xã hội (The Social Network) và chỉ sử dụng tiếng phổ thông Trung Quốc.
Gần đây tôi có nói chuyện với Erisman và hỏi ông ấy lý do Ma lựa chọn đưa ra tài liệu về các giao dịch của công ty từ giữa những năm 1990.
“Ngay từ những ngày đầu làm việc trong căn hộ đó họ đã có cảm giác như họ sắp sửa tạo ra một cái gì đó vĩ đại. Họ đã quay phim lại tất cả mọi thứ. Tôi có quá nhiều cảnh phim để chọn”, Erisman cho tôi biết và cũng nói thêm rằng ông Ma đã cho phép ông ấy tiếp cận với văn thư lưu trữ.
Thật ra cảnh phim trong căn hộ của ông Ma là một trong những cảnh thú vị của bộ phim. Cảnh phim ghi lại sự ra đời của một trong những công ty thương mại điện tử lớn nhất thế giới. Thật kì lạ là nó như tiên đoán được tương lai.
Ông Ma đã nói về những nhân viên tương lai của mình khi đứng trong phòng khách vào tháng 2 năm 1999 rằng: “Người Mỹ mạnh về phần cứng và các hệ thống. Nhưng về thông tin và phần mềm thì người Trung Quốc cũng mạnh không kém. Nếu chúng ta phối hợp làm nhóm tốt và biết rõ đường đi nước bước thì một người chúng ta sẽ chấp mười người của họ. Chúng ta có thể đánh bại những công ty của chính phủ và những công ty lớn nổi tiếng bằng tinh thần sáng tạo của chúng ta. Cổ phiếu của Yahoo sẽ giảm. Cổ phiếu của Ebay sẽ tăng. Và sau khi cổ phiếu của Ebay giảm thì có thể cổ phiếu của Alibaba sẽ tăng. Giấc mơ về Internet sẽ không bao giờ tan biến”.
Erisman là một Thạc sĩ quản trị kinh doanh và trước đó không hề có kinh nghiệm gì về biên tập phim. Ông cho biết “Tôi thậm chí còn không mở nổi nửa số tập tin”. Vào năm 2010 ông theo học tại Học viện Điện ảnh New York (New York Film Academy) để tham gia một lớp biên tập phim và cuối cùng đã thuyết phục được giáo viên của mình là Guiseppe De Angelis giúp đỡ ông về biên tập phim.
Bộ phim tài liệu này đã cho thấy những khó khăn khi thành lập một công ty thương mại điện tử ở Trung Quốc bởi ở đây phương tiện truyền thông và Internet bị Chính phủ kiểm soát gắt gao. Thực ra thì trước Alibaba.com Jack Ma đã cố gắng tạo ra trang Chinapages.com,  một trang thông tin cho giới kinh doanh. Nhưng sau rất nhiều nỗ lực xin phép chính phủ, ông Ma đành bỏ cuộc.
“Không được cũng không sao. Chí ít thì tôi cũng đã truyền khái niệm này đến cho những người khác”, ông Ma phát biểu vào năm 1995.
Tiếp đến bộ phim nói về cuộc chiến giành thị phần ở Trung Quốc của Alibaba. Giới truyền thông đã ví sự cạnh tranh giữa Alibaba với eBay là cuộc chiến không cân sức.
Khi công ty phát triển, đặc biệt sau sự bùng nổ mạng Internet vào đầu những năm 2000, Erisman đã ghi lại những khó khăn ngày một nhiều khi khởi nghiệp. 
“Bên trong công ty càng lúc càng hỗn loạn. Công ty mở rộng quá nhanh và có sự chia rẽ ngày một lớn giữa những đội điều hành Trung Quốc và Quốc tế. Chúng tôi đã bị mất phương hướng”, Erisman kể giữa bộ phim.
Trong lúc hỗn loạn đó công ty đã ra mắt trang Taobao.com – đối thủ cạnh tranh trực tiếp với eBay. Và mặc dù đã tăng hàng trăm triệu đô la từ các nhà tư bản và bán 40% cổ phần công ty cho Yahoo với giá 1 tỉ đô la, công ty vẫn bị thua lỗ.
Bộ phim kể chi tiết về cuộc chiến của công ty và chiến thắng trước eBay trong cuộc chiến giành thị phần ở Trung Quốc. Ngoài ra bộ phim cũng còn cho thấy những đấu tranh của chính CEO – người bị buộc phải đưa ra những quyết định khó khăn và đôi lúc phải đối mặt với những thất bại và sai lầm của chính mình.
Trong phim có một cảnh rất xúc động, đó chính là cảnh Erisman kể lại về cuộc gọi cho Ma sau khi công ty đã phải giảm biên chế cả một chi nhánh ở Mĩ.
Erisman nói: “Ông ấy hỏi tôi có nghĩ ông ấy là người tốt không. Tôi đã cố gắng hết sức để trấn an ông ấy”.
Bộ phim được công chiếu lần đầu tiên tại Lễ hội Điện ảnh Quốc Tế Sonoma vào ngày 12 tháng 4 nhưng Erisman dằn vặt mãi mới nói thật về cơ hội thành công của bộ phim. Ông ấy thậm chí còn không lập 1 trang web, nhưng bộ phim đã có 1 trang riêng trên Facebook. Sau lễ hội Sonoma, Erisman sẽ chiếu bộ phim tại Lễ hội Điện ảnh Quốc tế Bãi biển Palm vào ngày 14 và 19 tháng 4, và sau đó tại Eugene, Oregon vào 27 tháng 4 trong Lễ hội Điện ảnh Mĩ – Á Disorient.
Chiến lược của ông là chiếu bộ phim cho nhiều doanh nhân nhất có thể với hi vọng tạo được tiếng vang trong giới khởi nghiệp để có thể giúp công ty tiến xa hơn.
“Tôi muốn chiếu phim này trên Facebook để cho mọi người thấy được mặt tốt và mặt xấu của việc trở thành “Đế chế lớn”, ông nói và thêm rằng công ty sắp sửa công chiếu bộ phim trên mạng xã hội.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét