Tôi đã sống bằng đam mê

TT - Câu chuyện về niềm đam mê đeo đuổi đến cùng ước mơ đời mình của một trong những bác sĩ sản khoa hàng đầu VN - bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng.

Bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng (bìa trái) cùng kíp mổ đón em bé thụ tinh trong ống nghiệm thứ 1.001 chào đời. Cuộc đời bà cũng gắn với thành tựu y khoa này ở VN - Ảnh tư liệu Tuổi Trẻ.

Tôi như người công nhân tự đổ đá làm cho mình con đường đến với nghề y. Tôi đã trải trên đó mồ hôi lẫn nước mắt một thời tuổi trẻ.

Gõ - nghe - bốc

Năm 8 tuổi, đột nhiên tôi gặp cơn bạo bệnh. Ba mẹ hốt hoảng mang tôi đến một bác sĩ lớn tuổi. Trong lúc tôi cảm thấy mình đứng ở ngưỡng thập tử nhất sinh, ông bác sĩ lại từ tốn lướt ống nghe nhè nhẹ, gõ gõ tay lên người tôi. Xong xuôi, ông nói tôi mắc bệnh thương hàn rồi kê đơn, bốc thuốc. Vài ngày sau tôi hết hẳn bệnh. Tôi thầm nghĩ nghề thầy thuốc hay thật và bắt đầu mơ được làm bác sĩ.

Như đa số gia đình vào thời bấy giờ, cuộc sống của chúng tôi lắm chật vật, nghèo đói. Ba mẹ tôi dắt các con lên đồn điền cao su Chup (Kompong Chàm, Campuchia) mong kiếm cái ăn. Bà ngoại thương tôi bắt ở lại Biên Hòa với bà. Trong những ngày tháng nghèo khổ nhất, tôi vẫn học thật chăm chỉ và âm thầm nuôi dưỡng ước mơ của mình. Vài năm sau tôi thi đậu Trường Gia Long ở Sài Gòn. Khi biết tôi mơ ước được học y, đám bạn cùng trường đã phì cười. Bởi như điều không tưởng khi một học trò cấp III chỉ học chương trình Việt ngữ bước một bước vào trường y chỉ đào tạo sinh viên thông qua Pháp ngữ. Tôi bắt đầu lùng sục các cuốn sách dạy tiếng Pháp. Tôi miệt mài phiên âm, chú thích chi chít trong các cuốn sách tiếng Pháp và ôm khư khư chúng mỗi khi rảnh tay.

Khi đó, trường sư phạm có rất nhiều ưu đãi. Vừa không phải đóng học phí, sinh viên còn được trả lương tháng. Với số tiền đó, gia đình tôi sẽ đỡ chật vật hơn. Ba mẹ viết thư khuyên tôi thay đổi nguyện vọng nhưng tôi nhất quyết không nghe. Ba nổi giận đòi từ tôi. Tôi đành nộp đơn dự thi vào trường ĐH sư phạm. Đến nơi người ta nói: “Mai thi rồi. Sao hôm nay em còn đến nộp đơn?”. Tôi mừng rơn, gọi điện thoại thông báo cho ba.

Năm đó, tôi thi lớp dự bị y khoa cùng với hàng trăm sinh viên học trường Pháp ngữ ở Sài Gòn và vinh dự là học sinh đậu hạng 6 toàn miền Nam. Tôi chính thức học chương trình hoàn toàn bằng tiếng Pháp.

BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng - Ảnh: T.T.DŨNG

Sống như thể ngày mai là ngày cuối

Ba mẹ tôi từ Chup trở về, thất nghiệp. Mấy đứa em nheo nhóc đói ăn. Tôi định bỏ học. Năm đó, Nhà máy ximăng Hà Tiên mới xây cần tuyển người. Nếu vào làm thư ký, ngay lập tức tôi sẽ được hưởng mức lương hậu hĩ 8.000 đồng/tháng (trong khi 100 kg gạo giá 800 đồng). Lúc tôi chơi vơi nhất, ba nói: “Con cứ đi học. Ngày nào ba còn sống thì con không phải bỏ học”. Cùng với nỗi khát khao mạnh mẽ được làm bác sĩ cứu người, được sống khác hơn hiện tại, tôi gượng dậy.

Tôi lao ra đường chộp bất cứ công việc lương thiện nào có thể kiếm ra tiền. Ngoài giờ học trên lớp, tôi cuốc bộ đi dạy kèm, giao gạo và than. Đêm về nhà lại vùi đầu học bài. Không biết tự lúc nào tôi hình thành thói quen ăn nhanh, đi nhanh, nói nhanh. Không nhớ khoảng thời gian đó tôi thường ngủ bao nhiêu tiếng một ngày và ăn uống tằn tiện ra sao. Chỉ nhớ mình hay xỉu. Đến lúc có dịp leo lên cân mới hay mình còm nhom - 37kg. Thi lên năm thứ nhất y khoa, tôi tuột xuống hạng 126/300.

Phải đi mới thành con đường

Học một thời gian, tôi để ý thấy sản khoa phù hợp với mình nhất. Sản phụ đang đau quằn quại, chỉ cần mình đỡ đẻ giúp họ một loáng là xong. Gặp tim thai suy, mình mổ trong vòng 3 phút để lấy đứa bé ra. Đứa trẻ khóc oe oe chào đời, người mẹ hết đau. Nếu người mẹ bị băng huyết, mình xử lý trong vài phút là cứu được một mạng người. Tôi cảm thấy thích điều kỳ diệu đó.

Lần đầu tiên cầm dao mổ cho bệnh nhân, tôi không sợ hãi, chỉ cảm thấy say mê. Có người nghe chuyện hết hồn vì sao một cô gái trẻ, nhỏ xíu người lại “lạnh lùng” như vậy. Nhưng đứng ở chỗ của tôi, họ mới thấy người bác sĩ phải bình tĩnh và tập trung chuyên môn để tình trạng nguy cấp của bệnh nhân trôi qua êm đẹp nhất.

Sau khi tốt nghiệp ra trường, tôi muốn tiếp tục học sau đại học thêm bốn năm. Tôi chọc giận ba lần thứ 2. Mẹ bật khóc. Nhà tôi vẫn bị cái nghèo bám riết trong khi tôi đang có trong tay cơ hội mở phòng mạch mưu sinh như các bạn. Tôi nghĩ nếu không giỏi mình có thể khiến bệnh nhân tử vong. Đến một lúc nào đó, lương tâm mình sẽ bị mòn dẹt. Thấy người ta chết, mình cũng không còn cảm xúc nữa. Như vậy là tội ác. Tôi suy nghĩ kỹ rồi về thuyết phục cho đến khi ba mẹ chấp nhận.

Trong số bệnh nhân của tôi có những cơ duyên rất dễ thương. Tôi đỡ đẻ cho người mẹ, mấy chục năm sau đỡ đẻ cho chính con gái của người mẹ đó. Song hành với những chuyện vui cũng có những chuyện đau lòng, đáng tiếc. Tôi nhớ mình từng hụt hẫng đến lặng người khi không cứu được một người mẹ bị ung thư thai trứng nặng. Chị mất để lại bốn năm đứa con nheo nhóc. Lần đầu tiên đỡ đẻ một đứa bé nhiễm chất độc da cam không có sọ, tôi bàng hoàng suốt.

Sau ngày 30-4-1975, tôi đem theo ba đứa con tình nguyện túc trực trong Bệnh viện Từ Dũ 24/24. Thời điểm đó chồng tôi đang tu nghiệp tại Pháp. Anh muốn đón mấy mẹ con sang đó định cư. Nhưng tôi nghĩ suốt thời gian học nghề y, tôi đã thực hành trên biết bao xác người Việt, giờ thành nghề lẽ nào lại đem toàn bộ kiến thức chữa bệnh cho người nước ngoài. Hơn nữa, ở đây dân mình còn đói khổ. Tôi không nỡ. Vợ chồng chia tay.

Bệnh viện Từ Dũ với tôi như một ngôi nhà, một người thân. Dù đã nghỉ hưu nhiều năm, nhưng tôi vẫn cảm thấy thân quen với từng góc nhà, từng khuôn mặt ở đó. Nơi đó tôi đã làm một bác sĩ sống bằng niềm đam mê đúng như mơ ước ngày trẻ của mình.

HÀ THANH ghi